A

ACCOMMODATIE

Het vermogen van het oog om objecten scherp te zien vanop alle afstanden, dankzij het boller worden van de ooglens (kristallens).

AMBLYOPIE

Amblyopie, of een lui oog, is een oogafwijking die gekenmerkt wordt door verminderd of wazig zicht. Dit kan niet verbeterd worden door het dragen van een bril.

ASTIGMATISME

Afwijking die meestal wordt veroorzaakt door een onregelmatige kromming van het hoornvlies, wat leidt tot vervormd zicht.

B

BEHANDELD OPPERVLAK

Optisch oppervlak van het brillenglas met één of meerdere dunne doorzichtige lagen die ontworpen zijn om de lens te beschermen en verlies van zicht door reflectie te verminderen.

BEHANDELINGEN

Er kunnen meerdere soorten behandelingen worden aangebracht op brillenglazen nadat deze verhard zijn. Afhankelijk van de gebruikte techniek kent de behandeling bepaalde eigenschappen: krasbestendig, ontspiegelend, polariserend, antistatisch of vlekbestendig.

BIFOCAAL BRILLENGLAS

Brillenglas met twee focuspunten.

BIFOCALE BRILLENGLAZEN

Corrigerende brillenglazen waarbij het onderste gedeelte van het glas zorgt voor scherp zicht van dichtbij en de rest van het glas is ontworpen om ver te zien. Bifocale glazen hebben daarom twee focuspunten.

BLINDHEID

Toestand van een persoon die blind is, m.a.w. waarbij alle visuele waarneming is verdwenen.

BREKINGSINDEX

Deze index wordt gebruikt om te meten wat de capaciteit is van een doorzichtig optisch materiaal om licht te refracteren, zodat er een optimale correctie kan plaatsvinden. Hoe hoger de index is voor dezelfde correctie, hoe dunner het glas is.

BRILLENGLAZEN: EINDPRODUCTEN EN HALFFABRICATEN

In het productielab wordt een halffabricaat verwerkt tot het eindproduct, in dit geval een brillenglas op sterkte. Tijdens dit proces wordt het halffabricaat geslepen en worden er, afhankelijk van het brilvoorschrift, behandelingen en/of kleur aangebracht.

C

CONTACTLENZEN

Speciaal berekende kunststof lenzen die aangepast zijn aan de ogen van de drager. De contactlens drijft op een laagje traanvocht boven het hoornvlies om het zicht te corrigeren. Er zijn twee soorten contactlenzen: harde en zachte lenzen.

CONVERGENTIE / DIVERGENTIE

Beweging van beide ogen naar binnen of naar buiten, zodat ze beide ‘gericht’ zijn naar het object dat bekeken wordt.

CORRIGERENDE BRILLENGLAZEN

Corrigerende brillenglazen zijn ontworpen om oogafwijkingen te corrigeren. Een brillenglas bestaat uit een combinatie van materiaal, meerdere optische oppervlakken en coatings.

CRIZAL

Crizal is de merknaam van een serie optische behandelingen die geproduceerd worden door Essilor International. Deze producten zijn ontwikkeld om een betere transparantie in brillenglazen en optimaal scherp zicht te creëren. Een Crizal-behandeling kent vijf voordelen: vermindert reflecties, is kraswerend en is ook vuil-, stof- en waterafstotend.

D

DIOPTRIE

Meeteenheid voor het weergeven van de optische afwijking, ofwel de plus- of minsterkte van een oog. Refractie-afwijkingen worden gemeten in dioptrieën (visuele ontoereikendheid).

DIPLOPIE

Oogafwijking waarbij een object dubbel wordt gezien.

E

EMMETROPIE

Een oog geldt als emmetroop, wanneer het zonder aanpassing en zonder bril of contactlens een voorwerp zowel van ver als van dichtbij scherp waarneemt. Emmetropie is het tegenovergestelde van ametropie.

F

FOTOCHROMATISCH

Eigenschap van een kunststof of mineraal glas die lichter of donkerder kan worden, afhankelijk van de hoeveelheid licht. Een fotochromatisch brillenglas wordt ook wel een meekleurend brillenglas genoemd.

G

GELE VLEK

Kleine groef in het centrale deel van de macula met een diameter van 2mm. De gele vlek bevindt zich dicht bij de optische as van het oog. Het bestaat uit ongeveer 50.000 kegeltjes.

GEPOLARISEERD LICHT

Gepolariseerd licht is een intense, vervelende weerkaatsing die ongemak veroorzaakt voor het oog. Het ontstaat wanneer zonnestralen een glad, horizontaal oppervlak raken. Dit komt voornamelijk voor op plaatsen waar het gereflecteerde licht erg intens is (zee, bergen, wegdek, etc.).

GEPOLARISEERDE BRILLENGLAZEN

Een gepolariseerd brillenglas is een zonneglas van hoge kwaliteit dat niet alleen fel zonlicht reduceert, zoals normale zonneglazen, maar ook gepolariseerd licht elimineert dankzij een dun polariserend laagje in het glas. Dit resulteert in helderder zicht, een betere kleurwaarneming en meer visueel comfort.

GEZICHTSSCHERPTE

Het vermogen van het oog om een object scherp waar te nemen.

GLASACHTIG LICHAAM

Transparante en glasachtige gel die zich bevindt tussen de pupil en het netvlies, achter de ooglens.

GLAUCOOM

Toename van de druk binnen het oog die, wanneer dit niet behandeld wordt, kan leiden tot een onomkeerbare beschadiging van de ooglens en het netvlies. Ook het gezichtsveld kan beperkt worden. Glaucoom gaat vaak gepaard met hoofdpijn en pijnlijke ogen.

H

HALVE LEESBRIL

Brillenglazen voor dichtbij die de vorm hebben van de onderste helft van een normaal brillenglas.

HOORNVLIES

Doorzichtig deel aan de voorkant van de oogbol. Het hoornvlies is bol- en koepelvormig. Het hoornvlies speelt, samen met de ooglens, een belangrijke rol bij het scherpstellen van beelden op het netvlies.

HYPERMETROPIE

Hypermetropie, of verziendheid, is een oogafwijking dat ontstaat omdat het oog te kort is en/of het oog niet sterk genoeg is. Het beeld vormt zich achter het netvlies, wat verklaart waarom iemand met verziendheid beter van veraf ziet dan van dichtbij. In gevallen van milde verziendheid, ziet de persoon goed van veraf door de hypermetropie te compenseren door te accommoderen. Bij ernstige verziendheid kan het oog dit niet meer compenseren. Hypermetropie is het tegenovergestelde van myopie.

I

INSLIJPHOOGTE

Afstand van het midden van de pupil tot de onderzijde van het brillenglas.

INTRA-OCULAIRE DRUK

Druk die uitgeoefend wordt in de oogbol die ervoor zorgt dat de oogwand strak blijft.

IRIS

Circulair membraan dat de pupil afbakent. De iris werkt als een diafragma dat samentrekt door de intensiteit van licht. De pigmentatie van de iris bepaalt de kleur van de ogen.

J

JANUS (TROFEE)

Officiële bekroning voor design met de steun van de Franse Minister van Buitenlandse Handel en Industrie. De Janus wordt erkend door oogspecialisten en is een referentie in de designwereld. De Janus heeft verschillende categorieën: de Janus de la Santé, Janus de l’Etudiant, Janus du Commerce en Janus de la Cité.

K

KAMERVOCHT

Transparante vloeistof die, samen met het glasachtig lichaam, verantwoordelijk is voor het behouden van de druk in de oogbol en daardoor ook voor de vorm van de oogbol.

KEGELTJES

Kegelvormige neuronen met een fotoreceptor die zich in het netvlies bevinden. De kegeltjes zorgen voor centraal zicht en het waarnemen van kleuren.

L

LEESADDITIE

De optische sterkte (van een brillenglas) die nodig is voor zicht van dichtbij, toegevoegd aan de sterkte die nodig is voor vertezicht.

LMD

Leeftijdsgebonden maculadegeneratie. LMD is een aandoening waarbij de macula, het centrale deel van het netvlies, beschadigd raakt. Dit leidt tot verlies van het centraal zicht. Het perifeer en lateraal zicht blijven intact. Patiënten met LMD hebben problemen met het onderscheiden van kleuren. Ook worden rechte lijnen als krom waargenomen.

M

MACULA

Het centrale deel van het netvlies dat volledig uit kegeltjes bestaat die rechtstreeks worden blootgesteld aan lichstralen. Dit maakt scherp zicht mogelijk, dat nodig is voor het lezen of het onderscheiden van details. Dit is het gedeelte van het oog waar maximale activiteit plaatsvindt.

MATERIAAL

Corrigerende brillenglazen zijn meestal gemaakt van kunststof of uit mineraal materiaal (glas). Tegenwoordig is het merendeel van de brillenglazen gemaakt van kunststof. Deze zijn lichter, dunner, transparanter, beschermten tegen UV-stralen en zijn eveneens schokvaster dan minerale brillenglazen.

MINERALE BRILLENGLAZEN

Minerale brillenglazen zijn gemaakt van siliconen en een combinatie van verschillende oxiden die op hoge temperatuur samengesmolten zijn. Ze zijn relatief zwaar en breekbaar maar hebben het voordeel krasbestendig te zijn en kunnen tevens ook fotochromatisch zijn. 

MONOMEER

Basismateriaal dat gebruikt wordt voor de productie van organische (kunststof) brillenglazen.

MULTIFOCALE BRILLENGLAZEN

Multifocale brillenglazen zijn ontworpen om presbyopie (ofwel: ouderdomsverziendheid) te corrigeren. Het bovenste gedeelte van het glas is ontworpen voor het corrigeren van het vertezicht en het onderste gedeelte voor het nabijzicht. De overgang hiertussen gebeurd geleidelijk.

MYOPIE

Myopie (bijziendheid) is een oogafwijking die veroorzaakt wordt door een oog dat te sterk of te lang is. Het beeld vormt zich voor het netvlies; een persoon met myopie ziet daarom slecht van ver maar goed van dichtbij.

N

NABIJZICHT

Zicht voor objecten op een kijkafstand van 25 tot 50 cm vanaf het oog of het brillenglas. 40 of 33 cm is een goed compromis voor de meting van de leesafstand van multifocale glazen.

NETVLIES

Het netvlies, of retina, is een lichtgevoelig membraan achteraan in het oog. Op het netvlies worden beelden gevormd. Het stuurt informatie naar de hersenen. Dit hypergevoelige membraan speelt een essentiële rol in het waarnemen van licht, kleuren, vormen en beweging.

NYSTAGMUS

Nystagmus is een afwijking waarbij het oog steeds heen en weer beweegt. De richting, volume en frequentie zijn niet variabel.

O

OFTALMOLOOG

Arts die gespecialiseerd is in het behandelen van oogziekten en oogafwijkingen en in het corrigeren van oogafwijkingen.

OOGBOL

Sferisch orgaan dat zicht ontvangt. Wanneer het oog emmetropisch is (zonder afwijking), is de diameter ongeveer 25 mm. De oogbol bestaat uit drie lagen; de sclera (harde oogrok), de uvea (druifvlies) en het netvlies, en hun inhoud; het glasvocht, de ooglens en het kamervocht.

OOGLENS

De ooglens, of kristallens, is een transparante bolle optische lens die zich achter de pupil bevindt. De ooglens breekt licht om beelden op het netvlies scherp te stellen. Wanneer de ooglens veroudert, ontstaat presbyopie.

OOGVERMOEIDHEID

Oogvermoeidheid wordt gekenmerkt door een brandende of acute irritatie van de ogen, wazig zicht en hoofdpijn, meestal aan het einde van de dag.

OOGZENUW

Cilindrisch koord met een diameter van 5 mm en een lengte van 35 tot 55 mm. De optische zenuw verbindt het netvlies van elk oog met de hersenen, waar het impulsen heen zendt.

OPTICIEN

Gediplomeerd vakman die voor zijn beroep oogmetingen uitvoert en optische hulmiddelen aanmeet en verkoopt, waaronder brillen, brillenglazen en contactlenzen.

OPTISCH OPPERVLAK

Oppervlak waarop een reflectie of refractie van licht wordt geproduceerd. Het optisch oppervlak geeft het materiaal zijn vermogen tot optische correctie. Het aantal optische oppervlakken is bijna oneindig; zij kunnen unifocaal, bifocaal of multifocaal zijn.

OPTISCHE ABERRATIE

Defect in hoe een optisch systeem beelden vormt, met als resultaat dat lichtstralen van een objectpunt geen perfect beeldpunt vormen. Elk multifocaal glas kent dit neveneffect in meer of mindere mate.

OPTISCHE CORRECTIE

Combinatie van de krommingen van de voor- en achterkant van een brillenglas. De correctie wordt gemeten in dioptrieën.

OPTISCHE STERKTE

Optische sterkte definieert het vermogen van een brillenglas of een contactlens om een visueel defect te corrigeren. De optische sterkte wordt gemeten in dioptrieën.

OPTOMETRIST

Een gediplomeerd vakman die refractieonderzoeken uitvoert. Een optometrist houdt zich niet bezig met pathologie of operaties.

ORTHOPTIST

Een orthoptist is werkzaam in de oogheelkunde, met als specialisatie de behandeling van oogafwijkingen met re-educatie en oogtrainingsessies. Orthoptist is een paramedisch beroep.

P

PERIFEER ZICHT

Zicht dat ontstaat door stimulering van het netvlies buiten de fovea of macula (centrale deel van het netvlies).

POLYCARBONAAT

Materiaal dat bekend staat om zijn uitzonderlijke lichtheid en schokbestendigheid. Het heeft een hoge refractieve index waardoor er extreem lichte en dunne glazen van gemaakt kunnen worden. Polycarbonaat stoot 100% van de UV-stralen af en is krasbestendig dankzij zijn verharde behandeling.

PRESBYOPIE

Gezichtsaandoening veroorzaakt door de veroudering van de kristallens, die met de tijd dikker wordt en zijn soepelheid verliest. Naarmate de kristallens stijver wordt, verandert deze minder gemakkelijk van vorm en kan de persoon steeds minder goed zien van dichtbij. Eens de veertig jaar voorbij, ontsnapt niemand hier nog zaan.  

PRISMATISCHE WERKING

De verandering van richting opgelegd op een lichtstraal door een corrigerend glas wanneer de ogen in verschillende richtingen kijken (behalve door het optische midden). Bij multifocale glazen zijn deze afwijkingen complexer, omdat de sterkte niet constant is.

PRODUCTIELAB VOOR MAATWERKGLAZEN

Productielab dat van halffabricaat brillenglazen een eindproduct maakt, met de precieze eigenschappen van de bestelling. Het precisiewerk dat uitgevoerd wordt door het lab maakt het mogelijk om het grote aantal optische combinaties aan te bieden die noodzakelijk zijn voor brildragers, in het bijzonder voor het corrigeren van presbyopie. De laboratoria zijn verantwoordelijk voor het verharden (slijpen en polijsten) en behandelen (kleuring, krasbestendigheid, ontspiegeling, vuilafstotend, etc.) van de brillenglazen.

PRODUCTIEFABRIEK

De fabrieken zorgen voor een massaproductie van eindproducten (meestal afgewerkte unifocale glazen) en halffabrikaten in grote aantallen.

PUPIL

Centrale opening in de iris waardoor lichtstralen het oog binnenkomen. De diameter van de pupil varieert afhankelijk van de hoeveelheid licht.

PUPILAFSTAND (PD)

De afstand tussen het midden van de linker en de rechter pupil. De pupilafstand wordt gemeten om de glazen goed te kunnen plaatsen. Het is een belangrijke meting bij het verstrekken van multifocale glazen.

R

REFRACTIE

Refractie, of lichtbreking, vindt plaats wanneer lichtstralen van richting veranderen en wordt bepaald door verschillende voortplantingssnelheden. Deze term wordt gebruikt om de oogmeting te kwalificeren.

REFRACTOMETER

Apparaat dat gebruikt wordt om de refractie van het oog te meten.

S

SILMO

Grote internationale optiekbeurs die iedere herfst in Parijs wordt gehouden. Tijdens dit evenement worden prijzen uitgereikt voor de beste producten in vijf categorieën, waaronder corrigerende brillenglazen en optische instrumenten.

STAAFJES

Dunne, cilindervormige cellen in het netvlies die op licht reageren maar geen kleuren kunnen onderscheiden. Staafjes zijn zeer gevoelig en zorgen voor zicht bij weinig licht. Staafjes zijn uitbreidingen van de staafcellen, wat neuronen in het netvlies zijn.

STAAR

Vertroebeling van de ooglens, verholpen door het verwijderen en vervangen van de lens, meestal door een intra-oculaire lens (implantaat). Staar kan erfelijk zijn of het resultaat van een trauma.

STRABISME

Bij strabisme (scheelzien) is het niet mogelijk om beide oogassen op één fixatiepunt te richten, zodat beide ogen niet gelijktijdig op een object kunnen fixeren. Er zijn drie vormen van strabisme: esotropie, exotropie en hyperforie.

T

TUSSENZICHT

Het zien van objecten die zich tussen de 40 centimeter en ongeveer 1,5 meter van het oog bevinden.

TUSSENZICHTGLAZEN

Tussenzichtglazen zijn bedoeld voor mensen met presbyopie; deze brillenglazen zijn ontworpen voor nabijzicht, maar hebben een grotere dieptesterkte.

U

UNIFIOCALE BRILLENGLAZEN

Unifocale brillenglazen worden gebruikt om ametropie te corrigeren. Ze kunnen ook gebruikt worden om presbyopie te corrigeren, maar het zicht van veraf zal dan wazig worden. De sterkte is over het gehele oppervlak van het brillenglas gelijk.

V

VARILUX

Varilux is een merknaam die eigendom is van Essilor International. Het is de naam van het eerste multifocale brillenglas dat presbyopie corrigeerde en werd uitgevonden door Bernard Maitenaz. De Varilux glazen zijn gekenmerkt door het feit dat ze zicht van dichtbij, veraf en tussenin corrigeren. De eerste versie van het Varilux brillenglas kwam in 1959 op de markt.

VERTEZICHT

Zicht op objecten die zich of op oneindige afstand bevinden, of (gewoonlijk) op ongeveer 5 of 6 meter.

VERVORMING

Deformatie van een optisch systeem wat resulteert in een beeld dat niet overeenkomt met de vorm van het object.

X

XPERIO®

Xperio® is een geregistreerd handelsmerk dat gepolariseerde zonneglazen kwalificeert die voldoen aan de strenge productie-eisen die Essilor stelt voor haar glazen. Xperio® gepolariseerde brillenglazen elimineren schittering die voortkomt uit lichtreflectie op een glad en horizontaal oppervlak. Xperio® gepolariseerde brillenglazen bieden helderder zicht, betere kleurwaarneming en visueel comfort dat aangepast is aan alle buitenactiviteiten. Alle Xperio® brillenglazen bieden 100% UVA/UVB bescherming.